2025-03-11

Nieuwe Verplichting: Overspanningsbeveiliging voor Zonnepaneleninstallaties

Zonnepanelen zijn een geweldige manier om je energierekening te verlagen en duurzamer te leven. Maar wist je dat je vanaf de nieuwe NEN 1010-normen verplicht bent om een overspanningsbeveiliging in de groepenkast te installeren wanneer je zonnepanelen toevoegt? Dit is niet zomaar een regel; het voorkomt schade aan je elektrische installatie en beschermt je apparatuur tegen blikseminslag en netstoringen. In deze blog leggen we uit waarom deze beveiliging cruciaal is, waarom je de aarding correct moet aansluiten en hoe je ook de voeding van het energiebedrijf meteen kunt meenemen.

Waarom is overspanningsbeveiliging verplicht geworden?
Volgens de meest recente versie van de NEN 1010-2024 moet een installatie met zonnepanelen worden beschermd tegen overspanningen, zowel aan de DC-zijde (de kant van de zonnepanelen) als de AC-zijde (de kant van de netaansluiting). Dit komt omdat zonnepanelen een groot oppervlak hebben en een verhoogd risico lopen op inslag van bliksem of plotselinge spanningspieken.

Indien je zonnepanelen hebt, moet je installatie voldoen aan de eisen uit hoofdstuk 712.534 van de NEN 1010. Daarin staat dat toestellen voor overspanningsbeveiliging (SPD’s) verplicht zijn als:
✅ De afstand tussen de omvormer en de groepenkast meer dan 10 meter is.
✅ Je in een gebied woont met een hoge bliksemactiviteit.
✅ De installatie is gekoppeld aan een net waarin schakelhandelingen kunnen zorgen voor spanningspieken.

Waarom mag de aarding niet op de aardstrip in de groepenkast?
Een veelgemaakte fout is dat de aarding van de overspanningsbeveiliging wordt aangesloten op de aardstrip in de groepenkast. Dit lijkt logisch, maar is technisch gezien onjuist en kan zelfs gevaarlijk zijn.

De reden hiervoor is simpel: de aardstrip in de groepenkast is bedoeld voor de beschermingsaarde van de installatie, maar niet specifiek voor het veilig afvoeren van hoge bliksemstromen. Wanneer een blikseminslag of overspanning optreedt, wil je dat de stroom zo snel mogelijk en direct de aarde in gaat. Dit doe je door de aarding van de overspanningsbeveiliging direct aan te sluiten op de hoofdaarde in de meterkast.

Wat als je de overspanningsbeveiliging wél op de aardstrip aansluit?
❌ De bliksemstroom kan zich verspreiden over de gehele elektrische installatie.
❌ Hierdoor kunnen apparaten beschadigd raken door ongewenste spanningsverschillen.
❌ Dit vergroot de kans op inductieve storingen en secundaire schade.

Meepakken van de voeding van het energiebedrijf
Een bijkomend voordeel van een correcte installatie van overspanningsbeveiliging is dat je direct de inkomende voedingslijnen van het energiebedrijf kunt beveiligen. Bij spanningspieken of schakelpieken op het net kan dit helpen om ook je omvormer en andere apparaten in huis te beschermen. Dit doe je door de overspanningsbeveiliging strategisch te plaatsen:
✅ Direct bij de binnenkomende voedingskabels.
✅ Zo dicht mogelijk bij de hoofdaardrail, zodat de bliksemenergie snel wordt afgevoerd.

Wat zegt de nieuwste NEN 1010 over deze installatie?
De NEN 1010-2024 stelt duidelijk dat:
✔️ De overspanningsbeveiliging aan de DC-zijde zo dicht mogelijk bij de omvormer moet worden geplaatst.
✔️ De overspanningsbeveiliging aan de AC-zijde zo dicht mogelijk bij de hoofdverdeelinrichting moet worden geplaatst.
✔️ De aarding met een minimale doorsnede van 6mm² koper moet worden aangesloten op de hoofdaarde.
✔️ Indien een potentiaalvereffening vereist is, de metalen frames van de zonnepanelen hierin moeten worden meegenomen.

Voorkom schade en zorg voor een veilige installatie!
Door te voldoen aan de nieuwste NEN 1010-normen zorg je ervoor dat je zonnepanelen en elektrische installatie optimaal beveiligd zijn. Dit voorkomt niet alleen dure reparaties, maar verhoogt ook de veiligheid van je woning.

Wil je zeker weten of jouw zonnepaneleninstallatie correct en veilig is aangesloten? Neem contact met mij op via de website en ik help je verder! ✅